Ga voor een optimale voedingstoestand bij COPD
Wat houdt COPD in?
De volledige naam is Chronic Obstructive Pulmonary Disease wat chronische longziekte betekent. Het omvat de ziektebeelden chronishe bronchitis en longemfyseem. In het verleden hoorde astma hier ook bij en werd het CARA (Chronic Aspecifieke Respiratoire Aandoeningen) genoemd. Tegenwoordig wordt astma als een los ziektebeeld gezien.
Chronische bronchitis is een aanhoudende ontsteking van de bronchiën. Bij longemfyseem worden de blaasjes in de longen afgebroken waardoor deze niet meer naar behoren kunnen functioneren. Het belangrijkste kenmerk bij COPD is dat de luchtwegen zich vernauwen waardoor. Hierdoor ontstaat er kortademigheid en is er verminderde inspanning mogelijk. Het gevolg is dat er vaak minder lichamelijke activiteiten verricht worden waardoor de kwaliteit van de longen nog verder achteruit kan gaan.
Oorzaken van COPD
COPD kan erfelijk bepaald zijn waardoor het doorgegeven wordt van ouder naar kind. Ook kan het ontstaan door veel roken. Iemand die meer dan 35 sigaretten per dag rookt heeft een verhoogd risico van 40-50% op het krijgen van COPD. Verder bestaat er de kans om de aandoening te krijgen bij een slechte behandeling van astma of door meerdere aanvallen van acute bronchitis (acute longontsteking). Een andere oorzaak kan zijn dat het ontstaat door luchtvervuiling. Er wordt de hele dag lucht in- en uitgeademd, deze ingeademde lucht komt telkens langs de longen om daar de zuurstof uit op te nemen en als deze lucht vervuild is kan dit voor beschadigingen in de longblaasjes zorgen.
Veel voorkomende klachten bij COPD zijn; veel hoesten door een kriebelend gevoel in de keel, waarbij ook overmatige slijmproductie ontstaat die naar gevoel kan blijven hangen in de keel bij het doorslikken. Verder ontstaat er snel benauwdheid bij (matige) lichamelijke inspanning waarbij de ademhaling erg ontregeld kan worden, en er kunnen moeilijkheden ontstaan bij het eten door vermoeidheid of het gebrek aan eetlust.
Hieronder is een afbeelding te zien waarop iemand met COPD afgebeeld staat. Nummer 1 geeft de longen aan en nummer 2 laat de bronchiën zien die zich in de longen bevinden. In de bronchiën zitten longblaasjes waar de zuurstofuitwsseling plaats vindt. Bij nummer 4 is te zien hoe chronische bronchitis eruit ziet. De beschermlaag is sterk verdikt waardoor de vaten zich vernauwen. Nummer 5 laat zien dat de wanden van de longblaasjes beschadigd zijn en geen duidelijke structuur meer hebben waardoor de zuurstofopname verminderd. De beschadigingen aan de longen kunnen niet meer hersteld worden.
Wat is de relatie met voeding
De voeding van iemand met COPD kan veel invloed hebben op de gezondheidstoestand. De ziekte vraagt namelijk om een verhoogde energie-inname (meer calorieën). Bepaalde systemen in de ademhalingscyclus hebben deze extra energie nodig om (redelijk) te kunnen functioneren, ze verbruiken meer energie om hun werk te kunnen doen. Als er een te lage energie-inname is vragen de longen daarvan de meeste energie en moet er energie vanuit andere bronnen gehaald worden.
Gewichtsverlies komt regelmatig voor. Er is al een verhoogde energiebehoefte maar doordat eten moeizamer gaat komt er juist nog minder energie binnen. Dit tekort aan voedingsstoffen tast niet alleen het vetweefsel aan waardoor iemand dunner wordt maar het tast ook de vetvrije massa (spieren en andere weefsels) aan.
Let op: als er geen sprake is van ondergewicht maar van overgewicht is het van belang dat er vooral magere of halfvolle producten worden gekozen die minder (verzadigde) vetten bevatten. Dit verlaagt het risico op hart- en vaatziekten.
De spieren in bijvoorbeeld de armen en benen verzwakken waardoor er meer moeite zal ontstaan met simpele handelingen. Ook neemt de kracht van de ademhalingsspieren af waardoor ademhalen nog moeilijker gaat en vermoeidheid nog sneller optreed. Spieren bestaan uit eiwitten en door de afbraak hiervan zijn er extra eiwitten nodig om dit verlies te reguleren. Ook is er een verhoogde energiebehoefte doordat het lichaam meer energie nodig heeft om voldoende zuurstof binnen te krijgen. Daarom is er een speciale richtlijn met aandacht voor energie- en eiwitverrijkte voeding.
Veel gewichtsverlies kan ook zorgen voor een verzwakt immuunsysteem waardoor er een verhoogd risico is op het oplopen van andere ziektes.
Tips om toch voldoende te kunnen eten als je daar moeite mee hebt:
– zorg ervoor dat je uitgerust aan de maaltijd begint
– eet vaker per dag kleinere hoeveelheden
– gebruik een goede ademhalingstechniek voor bij het eten
– eet voedsel dat klein gesneden, makkelijk te kauwen of vloeibaar is
– eet langzaam en kauw goed, neem de tijd voor de maaltijd
Voedingsadviezen bij COPD
Heb je na het lezen van bovenstaande informatie vragen over voeding bij COPD? Zijn er dingen niet duidelijk geworden? Of wil je meer informatie over begeleiding door de online diëtist? Neem dan hier contact op en stel je vragen. De online diëtist van About Health helpt je graag verder!
