Voeding en verstopping
De ontlasting is een onderwerp waar veel mensen raar van zullen kijken, en waar veel om gegrinnikt wordt. Toch is de ontlasting een belangrijk thema. Wat er aan het einde van de rit door het spijsverteringskanaal overblijft zegt veel over de balans in je voeding. De frequentie van hoe vaak je een ‘grote’ boodschap doet, de consistentie en hoeveelheid vertellen je of je te veel of te weinig van bepaalde voedingsstoffen of -middelen binnen krijgt. Heb je de aandrang om naar het toilet te gaan, maar komt er niks uit? Ben je al enkele dagen niet geweest? Als je problemen hebt met de ontlasting is het belangrijk om dit in de gaten te houden en eventueel te delen met je arts of diëtist. Het zijn namelijk signalen dat er iets niet klopt in het lichaam of de voeding. Drink je te weinig, krijg je te weinig vezels binnen, heb je een infectie opgelopen of is er meer aan de hand?
Allereerst de betekenis van normale ontlasting
Normale ontlasting is vrij zacht en soepel. Het kost geen moeite om deze ontlasting kwijt te raken. Ontlasting bestaat uit onverteerde voedselresten, darmbacteriën en water. Ontlasting is meestal licht tot donkerbruin van kleur. Door voeding kan ontlasting een andere kleur krijgen. Zo wordt de ontlasting rood door het eten van bietjes of groen na het eten van spinazie. Ontlasting die veel water bevat, is dun of brijachtig. Als ontlasting te weinig water bevat is deze droog en hard. Veel mensen hebben elke dag ontlasting. Sommigen zelfs een paar keer per dag. Maar ontlasting komt soms ook maar drie keer per week. Dit is allemaal normaal.
Op de stoelgangkaart kun je zien welke varianten er zijn. De typen 3 en 4 (vooral 4) zijn het meest ideaal. De typen 1 en 2 vallen onder de categorie verstopping en de type 5, 6 en 7 vallen onder de categorie diarree.
Wat is verstopping?
Verstopping ontstaat doordat ontlasting te lang in de dikke darm blijft zitten. In de dikke darm wordt vocht onttrokken aan de ontlasting. Hoe langer de ontlasting in de dikke darm zit, hoe harder en droger de ontlasting wordt. We spreken pas van verstopping als je minder dan drie keer per week ontlasting hebt. Een andere naam voor verstopping is obstipatie.
Klachten bij verstopping
Kenmerkend bij verstopping is harde, droge ontlasting. Vaak kost het veel moeite om de ontlasting kwijt te raken en lukt dit alleen door hard te persen. De frequentie is meestal maar één keer per 3 dagen, al is dit niet doorslaggevend. Iedereen heeft een eigen ontlastingspatroon, zo kan gezonde ontlasting ook iedere drie dagen zijn. Ook buikpijn en een harde en opgezette buik komen vaak voor.
Oorzaken van verstopping
Verstopping wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een ongezond en vezelarm voedingspatroon. Ook weinig beweging, onregelmatig leven, stress en psychische factoren kunnen een rol spelen. In een aantal gevallen is de oorzaak van verstopping onbekend. Verstopping kan ook voorkomen bij het gebruik van sommige medicijnen of als gevolg van een ziekte.
De meest voorkomende oorzaken van verstopping zijn:
– Vezelarme voeding
– Te weinig drinken
– Het negeren van aandrang
– Te weinig lichaamsbeweging
– Medicijngebruik
– Verkeerd gebruik van de bekkenbodemspieren
– Psychische factoren
– Prikkelbare Darm Syndroom
– Ziekte (poliep, ontsteking, intolerantie, allergie)
Wat je zelf kunt doen
Het is belangrijk om op een aantal dingen te letten als je last hebt van verstopping. Vaak kan het probleem worden opgelost met aanpassingen in de voeding en leefstijl. De onderstaande tips en adviezen helpen je hierbij.
- Gezonde vezelrijke voeding. Voedingsvezels zijn onmisbaar voor een gezonde spijsvertering en een goede ontlasting. Vezels werken als een spons en houden vocht vast waardoor de ontlasting zacht blijft. Groente, fruit, volkorenbrood, zemelen en muesli zijn voorbeelden van gezonde en vezelrijke voeding.
Gezonde en gevarieerde voeding bevat alle voedingsstoffen die je dagelijks nodig hebt. De ‘Schijf van Vijf’ van het Voedingscentrum vormt de basis voor het samenstellen van een gezonde maaltijd. Neem dagelijks voedingsmiddelen uit de ‘Schijf van Vijf’. Dan weet je zeker dat je alle belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt. Soms is het lastig om door middel van ‘gewone’ voeding voldoende vezels binnen te krijgen. Er zijn tegenwoordig veel producten in de supermarkt verkrijgbaar, waaraan extra vezels zijn toegevoegd. - Drink voldoende. Het is goed om minstens twee liter per dag te drinken als je extra vezel rijke voeding gebruikt. Als je te weinig drinkt, kunnen de vezels hun spons werking niet uitoefenen en werken ze averechts.
- Sla het ontbijt niet over. Het ontbijt is heel belangrijk. Een vezelrijk ontbijt zorgt ervoor dat de werking van de darmen op gang komt en de darmen in beweging blijven.
- Zorg voor voldoende beweging. Door regelmatig te bewegen wordt de darmbeweging gestimuleerd en kun je verstopping voorkomen.
- Gezond toiletgedrag. Ga meteen naar het toilet gaan als je aandrang hebt. Door de ontlasting op te houden, wordt deze verder ingedikt. Hierdoor kan verstopping ontstaan. Neem rustig de tijd voor uw toiletgang.
- Stop met roken. Voor uw algehele gezondheid is het verstandig om niet te roken.
Er zijn veel zogenaamde ‘natuurlijke’ producten verkrijgbaar om de stoelgang te verbeteren. Vaak bevatten deze producten kruiden die de darm prikkelen. Wees hiermee voorzichtig, aangezien er nog veel onduidelijk is over het effect op de darmwand. Voor vragen over laxeermiddelen kun je het beste je huisarts raadplegen.
Heb je na het lezen van bovenstaande informatie vragen over voeding bij verstopping? Of wil je meer informatie over begeleiding door de online diëtist? Bekijk hier de mogelijkheden of neem hier contact op en stel je vragen. De online diëtist van About Health helpt je graag verder!
Gebruikte en interessante bronnen
Publicaties van de MDL-stichting
