Geef een te hoog cholesterol geen kans

Wat betekent hypercholesterolemie

Cholesterol heeft meerdere belangrijke functies in het lichaam zoals de aanmaak van cellen, hormonen en gal. Echter is een te grote hoeveelheid cholesterol ongezond voor het lichaam. Cholesterol is een vetachtige stof en kan zelf door het lichaam in de lever aangemaakt worden of het wordt opgenomen uit de voeding. Doordat het een vetachtige stof is kan het niet oplossen in het bloed en wordt het daarom verpakt in eiwitbolletjes, ook wel lipoproteïnen. Op deze manier worden cholesterol en vetten door het lichaam getransporteerd.

 

Er zijn drie soorten lipoproteïnen; hoge dichtheid lipoproteïnen (HDL), lage dichtheid lipoproteïnen (LDL) en zeer lage dichtheid lipoproteïnen (VLDL);

– De LDL deeltjes worden het slechte cholesterol genoemd. Deze vervoeren namelijk het cholesterol naar de spieren en lichamscellen. Onderweg nestelen de deeltjes zich in de wanden van de slagaders en zorgen hier voor vernauwing van de aders. Dit wordt slagaderverkalking genoemd.

– De HDL deeltjes worden het goede cholesterol genoemd. Zij transporteren namelijk het cholesterol uit het lichaam terug naar de lever.

– De VLDL deeltjes transporteren triglyceriden door het lichaam. Als alle triglyceriden afgegeven zijn gaat het VLDL deeltje over in een LDL deeltje.

Als er een te hoog cholesterolgehalte in het lichaam is wordt er gesproken over hypercholesterolemie. Dit wordt niet gezien als een aandoening of ziekte. Er is alleen wel sprake van een groter risico op hart- en vaatziekten voor mensen met hypercholesterolemie. Het voorkomen van hypercholesterolemie is daarom belangrijk voor de gezondheid van het lichaam.

Proces van slagaderverkalking (Bron: Hartstichting)

 

Wat zijn oorzaken

Een te hoog cholesterolgehalte kan ontstaan door verschillende factoren. Voorbeelden zijn roken, een hoge bloeddruk, overgewicht, diabetes mellitus, erfelijke eigenschappen, bepaalde medicijnen of een voeding met veel verzadigde vetten.

De cholesterolwaarden kunnen gemeten worden door een bloedonderzoek te doen. Hierin kan het cholesterolgehalte variëren. Voor betrouwbare resultaten moet er dus gekeken worden naar meerdere metingen. Hieronder staan de cholesterolwaarden beschreven en wat ze betekenen:

Totaal cholesterolgehalte	Het cholesterolgehalte is:
lager dan 5,0 mmol/l	normaal
5,0 – 6,4 mmol/l	licht  verhoogd
6,5 – 7,9 mmol/l	verhoogd
hoger dan 8,0 mmol/l	sterk verhoogd

 

Bij het berekenen van het risicoprofiel wordt er niet alleen het totale cholesterolgehalte gekeken. Zoals eerder genoemd, zijn er verschillende lipoproteïnen. Een hoog HDL cholesterolgehalte is gunstig voor de bloedvaten, en een hoog LDL cholesterolgehalte of triglyceridengehalte is ongunstig. Om het risico op hart- en vaatziekten te kunnen inschatten wordt het totale cholesterolgehalte gedeeld door het HDL cholesterolgehalte. Hoe hoger de cholesterolratio hoe groter het risico op hart- en vaatziekten.

HDL-gehalte bij mannen	Categorie
Lager dan 0,8 mmol/l	Sterk te laag
Tussen 0,8 en 1,0 mmol/l	Licht verlaagd
Tussen 1,0 en 1,5 mmol/l	Goed
Hoger dan 1,5 mmol/l	Zeer goed

HDL-gehalte bij vrouwen	Categorie
Lager dan 1,0 mmol/l	Sterk te laag
Tussen 1,0 en 1,2 mmol/l	Licht verlaagd
Tussen 1,2 en 1,7 mmol/l	Goed
Hoger dan 1,7 mmol	Zeer goed

Een hoog cholesterolgehalte kan ook ontstaan door erfelijke eigenschappen. Het risico op een te hoog cholesterol en hart- en vaatziektes ligt dan in de familie. Deze mensen kunnen het LDL cholesterol wat uit het bloed gefilterd moet worden minder goed verwerken waardoor het zich in het lichaam gaat ophopen en een hoger cholesterolgehalte veroorzaakt.

 

Wat zijn gevolgen en behandelmethodes

Te veel cholesterol in het bloed kan het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Voorbeelden zijn angina pectoris (pijn op de borst), een beroerte of een hartinfarct. Het risico op  hart- en vaatziektes kan verkleint worden door het cholesterol te verlagen. Dit kan bijvoorbeeld door de leefstijl te veranderen of eventueel door gebruik te maken van medicatie.

Het overstappen naar een gezondere leefstijl is een waardevolle en belangrijke stap, hieronder vallen bijvoorbeeld:

* Een gezonde voeding
Een gezonde voeding zorgt voor een goede (vet)stofwisseling die het risico op een hoog cholesterolgehalte kan verlagen. Met gezonde voeding wordt bedoeld: genoeg groente en fruit per dag, veel volkoren en vezelrijke producten eten, verzadigde (slechte) vetten zo veel mogelijk vervangen voor onverzadigde (goede) vetten en minimaal éénmaal per week vis eten met een voorkeur voor vette vis.

* Voldoende beweging
Minstens een half uur bewegen per dag zorgt voor een lager triglyceriden gehalte en een hoger HDL gehalte in het bloed. Dit verlaagt weer het risico op hart- en vaatziektes. Verder verbeterd regelmatig bewegen de conditie, maakt het de botten en spieren sterker en verlaagt afvallen ook het risico op hart- en vaatziekten. Ten slotte verlaagt voldoende en regelmatig bewegen de kans op overgewicht en diabetes mellitus.

* Stoppen met roken
Roken verlaagt het HDL gehalte wat een ongunstig effect is voor de cholesterolratio. Verder zorgt het voor een slechtere conditie en kan het longproblemen of kanker veroorzaken.

Een gezondere levensstijl is in veel gevallen voldoende om het cholesterolgehalte te verlagen. Maar als er meerdere risicofactoren zijn kan de arts overwegen om medicijnen voor te schrijven. Dit zijn dan cholesterolverlagende medicijnen. Ze verlagen het cholesterol, houden de gevormde plaques in de slagaders in bedwang en vertragen het slagaderverkalkingsproces.

 

Plantensterolen

Er zijn speciale levensmiddelen die plantensterolen bevatten. Deze zijn er voor de mensen met een te hoog (LDL) cholesterolgehalte. Plantensterolen zitten vaak verwerkt in margarine of yoghurtdranken.Het effect van plantensterolen berust op dagelijkst gebruik van 1,5-2,5 gram plantensterolen. Dat staat ongeveer gelijk aan 4 boterhammen met de betreffende margarine of 2 besmeerde boterhammen en een groot glas van de betreffende yoghurtdrank. Het is niet de bedoeling dat mensen zonder een (licht) verhoogd cholesterolgehalte deze levensmiddelen gaat gebruiken. Ook mensen die cholesterolverlagende medicijnen gebruiken worden aangeraden om eerst met de arts te praten over het gebruik van producten met plantensterolen.

 

Tips

* Neem altijd de trap in plaats van de lift
* Vermijd verzadigde vetten en transvetten, eet zo veel mogelijk volkoren en magere producten en eet genoeg groente en fruit
* Loop niet weg van je problemen, maar los ze op en ga verder
* Wees positief ingesteld en probeer dat vol te houden!
* Zout heeft geen effect op het cholesterolgehalte, maar laat wel de bloeddruk stijgen wat ook het risico op hart- en vaatziekten kan vergroten

 

Voedingsadviezen bij een hoog cholesterol

Heb je na het lezen van bovenstaande informatie vragen over voeding en cholesterol? Zijn er dingen niet duidelijk geworden? Of wil je meer informatie over begeleiding door de online diëtist? Neem dan hier contact op en stel je vragen. De online diëtist van About Health helpt je graag verder!

 

Gebruikte en interessante bronnen:

Thuisarts; cholesterol, Voedingscentrum; cholesterol, Hartstichting; hoog cholesterol

BewarenBewaren