Het belang van voeding bij decubitus

Wat houdt decubitus in?

Decubitus is een ander woord voor doorligwonden. Het zijn oppervlakkige wondjes tot diepe wonden in de huid. Het genezen ervan is pijnlijk en gaat traag. Decubitus kan ontstaan bij mensen die langdurig in dezelfde houding zitten of liggen. Bijvoorbeeld wanneer iemand lange tijd in bed ligt, onvoldoende in staat is zelfstandig te bewegen, of bij mensen die gevoeliger zijn voor druk. Er is dan een verminderde bloedtoevoer naar bepaalde weefsels in het lichaam. Hierdoor kunnen bepaalde druk-, schuif- en wrijfklachten ontstaan op plekken waar botten en gewrichten dicht bij de huid zitten. Voorkeursplekken zijn vooral de hielen, het stuitje, ellebogen, schouderbladen en heupen.

 

Decubitus kent vier stadia

In de eerste fase kan het soms nog onduidelijk zijn dat er sprake is van decubitus. Er hoeven geen duidelijke klachten aanwezig te zijn. Naarmate de fases vorderen worden ze steeds pijnlijker en zichtbaarder.

Fase I: niet wegdrukbare roodheid die samen kan gaan met verkleuringen van de huid, warmte, zwelling of verharding van de weefsels. Normaal gesproken wordt de huid wit als er druk op uitgeoefend wordt en kleurt deze weer rood als de druk verdwijnt. Als dit niet gebeurd is er sprake van een beschadiging van de bloedvaten onder de huid.

Fase II: blaarvorming en huidletsel waardoor de bovenste laag van de huid los kan raken. De wond is oppervlakkig en kleurt rood-roze.

Fase III: schade aan de onderhuid waardoor vetweefsel te zien is

Fase IV: schade aan onderhuids weefsel waardoor spieren, botten en pezen te zien zijn

 

Mensen die risico hebben op decubitus moeten de belastte weefsels in de gaten houden en regelmatig van houding verwisselen. De wond moet schoon en bedekt zijn om zo goed mogelijk te genezen. Ook is het belangrijk dat er een algehele gezonde conditie en voedingstoestand zijn. Deze kunnen de duur van herstel beïnvloeden.

Ga niet zelf dokteren maar laat het controleren en in de gaten houden door een arts of verpleger.

 

Wat is de relatie met voeding

De voedingstoestand heeft invloed op het ziekteproces van decubitus. Het risico op decubitus kan al verhogen bij een lage BMI, of bij een slechte en/of verminderde voedingsinname. Daar komt ook nog bij dat decubitus minder snel geneest wanneer er een matige of slechte voedingsstofinname is. De wonden hebben juist de voedingsstoffen nodig om te kunnen genezen. Een goede voedingstoestand is een belangrijke factor om het weefsel te versterken en decubitus te verminderen of te voorkomen.

 

Voedingsadviezen

Bij decubitus wordt een dieet aanbevolen die het weefselherstel bevorderd en de wond helpt genezen. Aandachtspunten hierbij zijn extra energie, eiwitten, vitamines, mineralen en vocht.

* Energie is belangrijk voor de genezing van de wonden. Herstel ervan kost namelijk extra energie, als deze niet binnenkomt zal de wondgenezing trager gaan of worden de voedingsstoffen gebruikt die eigenlijk voor iets anders bedoeld waren waardoor andere processen verstoord kunnen raken.

* Eiwitten zijn belangrijk om de weefsels te herstellen. Ze zorgen voor de opbouw en behoud van spieren en weefsels op de wond. Ook zijn ze belangrijk voor de algemene immuniteit van het lichaam.

* Vitamines en mineralen houden de algehele functies van het lichaam intact. Ook dragen ze bij aan de opbouw en herstel van weefsels. Let bij decubitus vooral op de inname van vitamine A, C en E, ijzer en zink. Deze kunnen gehaald worden uit de voeding maar ook extra gesuppleerd worden als capsule.

* Vocht houdt het lichaam gehydrateerd en soepel. Via de wond kan extra vocht verloren gaan. Een tekort aan vocht zorgt voor een uitgedroogde huid, een verminderde doorbloeding en ophoping van afvalstoffen in het lichaam. Aanbevolen wordt minimaal 2 tot 2,5 liter vocht per dag te drinken.

 

De bovenstaande voedingsstoffen hebben een essentiële rol in de ziekteverloop van decubitus. Bij een tekort kan de decubitus verergeren of andere negatieve complicaties optreden.

‘’Een verminderde voedingstoestand bij patiënten met decubitus heeft een negatieve invloed op het ziekteproces en geeft een verhoogd risico op verergering van de wond’’

 

Voeding rijk aan energie

Zuivelproducten: volle melk, milde of volle yoghurt, milde of volle kwark, volvette kaas (48+), pap, vla of pudding

Broodbeleg: roomboter of margarine met vleeswaren zoals worst, spek, cornedbeef, leverkaas of chocoladepasta, pindakaas. Hierbij wel rekening houden met de hoeveelheid (verzadigde) vetten die via deze producten binnen komen.

Tussendoortjes: crackers, krentenbrood, ontbijtkoek, (ongezouten) nootjes, gedroogd fruit, hapjes zoals blokjes kaas of stukjes worst, koeken voor onderweg zoals Sultana, Time-out, Evergreen of mueslirepen.

Voeding rijk aan eiwitten

Zuivelproducten: melk, yoghurt, kwark, pap, vla, pudding of kaas

Vleesproducten: alle soorten vlees, vis en gevogelte. Deze kunnen toegepast worden aan de warme maaltijd maar ook als vleeswaren of salades.

Eieren: op alle manieren bereid, gekookt, gebakken, in een salade of een omelet

 

* Bij de bovenstaande producten is het van belang dat deze niet in overmaat geconsumeerd worden. Bij overmatig gebruik van bepaalde voedingsstoffen (verzadigde vetten, suikers, zout) kunnen deze leiden tot andere gezondheidsgevolgen. Zorg voor balans en variatie.

 

Voedingsadviezen bij decubitus

Heb je na het lezen van bovenstaande informatie vragen over voeding bij decubitus? Zijn er dingen niet duidelijk geworden? Of wil je meer informatie over begeleiding door de online diëtist? Neem dan hier contact op en stel je vragen. De online diëtist van About Health helpt je graag verder!

 

Gebruikte en interessante bronnen:

Thuisarts; decubitus

 

BewarenBewaren