Omgaan met Diabetes Mellitus

Geplaatst op 25 april 2018

In een eerder artikel is toegelicht wat Diabetes Mellitus inhoudt en welke vormen er zijn. In dit artikel wordt er ingegaan op de behandelmethoden bij Diabetes Mellitus en wat de gevolgen kunnen zijn van bij een slechte regulatie. Ook kun je hier alvast verder lezen over wat je zelf kunt doen met voeding en leefstijl.

Verschillende behandelmethoden

Gewichtsregulatie

Voor mensen met overgewicht wordt er aanbevolen om dit te reduceren naar een gezond lichaamsgewicht. Iedere kilo die erbij komt zorgt voor grotere ongevoeligheden van de insuline. Iedere kilo die eraf gaat sensibiliseert juist de insuline en laat de bloedsuiker beter dalen. Bij sommige mensen is er zelfs sprake van het terugdraaien van Diabetes wanneer deze een ideaal lichaamsgewicht hebben bereikt

Een passend voedingspatroon voor mensen met Diabetes bestaat uit variatie en een goede verhoudingen van vet, koolhydraten en eiwitten in de voeding.

Medicatie

Er bestaan tabletten die ervoor zorgen dat insuline weer gevoeliger wordt voor de lichaamscellen, zodat de glucose op die manier weer verwerkt kan worden.

Insuline

Insuline injecties hebben als functie de werkzaamheden van het eigen insuline over te nemen. Het laat de bloedsuiker dalen door als ‘sleutel’ te werken en de glucose te helpen de cellen binnen te gaan. Daarnaast stimuleert het ook de vetopbouw en remt de vetafbraak.

Er zijn verschillende soorten insuline

Kortwerkend: snelwerkend tot ongeveer 4 uur
Langwerkend: langwerkend tot ongeveer 10-12 uur
Mix: een combinatie van snel en langzaam werkend insuline

Hypoglykemie

Mensen met Diabetes Mellitus kunnen last krijgen van een hypoglykemie, ook wel ‘hypo’. Dit is het verschijnsel wanneer de bloedsuikerspiegel te laag is. Naast verschillende vervelende symptomen brengt dit ook gezondheidsrisico’s met zich mee. Vooral mensen met Diabetes die tabletten slikken of insuline spuiten moeten opletten dat ze geen hypo oplopen. Mensen die alleen via de voeding de bloedsuiker reguleren hebben hier veel minder snel kans op. De symptomen van een hypo treden vaak binnen enkele minuten op maar verschillen wel van persoon op persoon.

Symptomen die kunnen optreden bij een hypo zijn bijvoorbeeld:

Zweten, bleekheid, nervositeit, trillerigheid en tintelingen
Hartkloppingen, druk op de borst, angst, hoofdpijn en verlangen naar eten
Concentratiestoornissen, spraakstoornis, duizeligheid
Agressiviteit, verminderd bewustzijn tot bewusteloosheid

De oorzaken van een hypo kunnen variëren van te weinig of te laat eten, meer lichamelijke activiteit, te hoge dosering van tabletten of insuline, toepassing van een vreemde insulinesoort of consumptie van alcohol.

Wanneer er sprake is van een hypo is het eerste doel om de bloedsuikerspiegel weer omhoog te krijgen. Dit kan gedaan worden door ‘snelle suikers’ te geven. Dit zijn korteketen koolhydraten die snel in het bloed opgenomen kunnen worden. Geschikte levensmiddelen zijn druivensuiker (Dextro), siroop, fruitsappen, frisdrank of een paar suikerklontjes. Belangrijk is om naast de ‘snelle suikers’ ook voor de langere duur ‘langzame suikers’ binnen te krijgen. Een voorbeeld hiervan is een boterham met beleg, wat yoghurt of een appel.

Het kan voorkomen dat iemand een ernstige hypo heeft waarbij er sprake is van bewustzijnsverlies. Dan is het niet verstandig om iets te eten of te drinken te geven omdat de persoon niet meer kan slikken. In dit geval moet er meteen een arts bij gehaald worden die een glucagonspuit kan geven. Dit is een spuit met snelle koolhydraten die meteen in het bloed opgenomen worden waardoor de bloedsuikerspiegel stijgt.

Hyperglykemie

Naast een hypo kan er ook sprake zijn van hyperglykemie (hyper); een te hoge bloedsuikerspiegel. In tegenstelling tot een hypo kan een hyper bij alle mensen met Diabetes optreden. Ook bij de mensen die via hun voeding de bloedsuikerspiegel reguleren. Ook kan iemand met een hyper dagenlang rondlopen zonder er iets van door te hebben. Enkele symptomen van een hyper zijn:

Veel dorst, vaak moeten plassen, uitdrogen (droge tong en huid)
Jeuk
Vermoeidheid, zwakte, misselijkheid en braken
Buikkrampen, acetonadem
Verminderd bewustzijn of zelfs bewusteloosheid

Oorzaken van een hyper zijn te veel eten, te weinig insuline spuiten, te weinig bewegen, veel stress of infectieziekten. Wanneer er sprake is van een hyper is het belangrijk dat er gelet wordt op de voeding (niet te veel koolhydraten) en dat er eventueel meer wordt bewogen om de bloedsuikerspiegel naar beneden te krijgen. Wanneer er echter sprake is van bewusteloosheid is het wederom belangrijk dat er direct een arts bij komt.

Wanneer het niet duidelijk is of er sprake is van een hypo of een hyper kan er gekozen worden om 1-2 druivensuikers te geven en goed in de gaten te houden of de situatie veranderd. Wanneer het een hypo is zal de situatie snel verbeteren, zo niet dan is er waarschijnlijk sprake van een hyper.

Omdat een hyper of hypo overal spontaan op kan komen dagen is het belangrijk dat iemand met Diabetes altijd voorbereid is. Houd daarom altijd ‘snelle suikers’ bij de hand voor noodgevallen. Ook is het verstandig om een Diabetes-pas bij de hand te hebben zodat een mogelijk vreemde arts er meteen van op de hoogte is.

Aandoeningen als gevolg van Diabetes Mellitus

Diabetes Mellitus kan lang aanwezig zijn zonder dat men zich er bewust van is. Er zijn geen klachten waardoor er vraag is naar onderzoek. Echter zorgt dit er wel voor dat de bloedvaten lange tijd beschadigd kunnen worden. Door deze beschadigingen kunnen weer vervolgaandoeningen ontstaan. Er worden twee vormen van vaatwandbeschadiging onderscheiden:

1. Macro-angiopathie = beschadiging van de grote bloedvaten (slagaderverkalking/arteriosclerose)

Met als gevolg:

– doorbloedingsstoornissen van bloedvaten naar het hart (coronaire hartziekten, angina pectoris, hartinfarct)
– doorbloedingsstoornissen van de bloedvaten naar de hersenen (beroerte)
– perifere doorbloedingsstoornis (vooral in de benen)
– hoge bloeddruk

Macroangiopathie is in de meeste gevallen het gevolg van hoge bloedsuikerwaarden, hoog cholesterol, overgewicht, hoge bloeddruk en roken.

2. Micro-angiopathie = beschadiging van de kleine bloedvaten

Door constant verhoogde bloedsuikerwaarden worden eiwitbestanddelen uit de lichaamscellen losgemaakt en gebruikt als energie. Hierdoor kunnen ze in de kleine bloedvaten zorgen voor verstoppingen. Dit komt vooral voor in de ogen, nieren, zenuwen en voeten.

Ogen (retinopathie): De beschadiging van het netvlies gaat geleidelijk. In het begin is er kleine schade aan de bloedvaatjes. De bloedvaatjes rekken een beetje uit en kunnen wat vocht en vet gaan lekken. Dit hoopt zich voor een deel op in het netvlies, maar hoeft nog geen problemen te veroorzaken. Als de bloedvaten meer gaan lekken, ontstaan er wel klachten. Ook kan er schade aan het netvlies ontstaan doordat de beschadigde bloedvaatjes het netvlies te weinig zuurstof geven. Als reactie hierop maakt het netvlies nieuwe bloedvaatjes aan. Deze zijn vaak van slechte kwaliteit en lekken ook vocht en vet in het netvlies.

Nieren (nefropathie): Een verhoogde bloedsuikerspiegel kan leiden tot een verhoging van het niveau van bepaalde stoffen in de nieren. Deze stoffen maken de nieren meer doorlaatbaar, waardoor er meer eiwitdeeltjes in de urine terecht kan komen. Bovendien kan de verhoogde bloedsuikerspiegel ervoor zorgen dat sommige eiwitten in de nieren samenklonteren. Deze ophopingen kan littekenweefsel veroorzaken. Daardoor doen de nieren minder goed hun werk en wordt het bloed steeds minder goed gefilterd. Dit kan uiteindelijk leiden tot nierfalen.

Zenuwen (neuropathie): Door een verstoorde energiestofwisseling en een doorbloedingsstoornis wordt de functie om impulsen in de zenuwen door te geven verminderd. Wanneer dit onbehandeld blijft sterven deze zenuwen op den duur af (neuropathie). Er worden twee vormen van neuropathie onderscheiden:

Perifere neuropathie waarbij de zenuwen in de handen en benen beschadigd raken. Typisch hiervoor zijn klachten zoals ongevoeligheid, kriebels, jeuk, brandend gevoel en verlies van temperatuursgevoel. Uiteindelijk kan dit ook leiden tot spierzwakte en spieruitval.
Autonome neuropathie waarbij de vegetatieve zenuwen aangetast worden zoals in het hart, het bloedvatensysteem, maag, darm, (urogenitalsysteem) en de huid.

Diabetische voet: De diabetische voet is eigenlijk het verschijnsel van een doorbloedingsstoornis waardoor verschillende symptomen ontstaan zoals slecht genezende wonden door drukpunten of ongelukken, licht opgezwollen voeten door het vasthouden van vocht. Ook vallen verwondingen aan de voeten vaak minder snel op omdat er minder gevoel is in de zenuwen. Dit kan een risico en oorzaak zijn voor infecties met soms zelfs een voetamputatie als gevolg.

Voorzorgsmaatregelen
– goede bloedsuikerregulatie en controle
– vermijden van risicofactoren zoals overgewicht, hoge bloeddruk, roken en hoge cholesterolwaarden
– verbetering van de doorbloeding in de benen met behulp van speciale oefeningen
– voet- en lichaamsbehandeling waarbij regelmatig alles gecontroleerd wordt
– regelmatig controleren van het lichaamsgewicht

Meer informatie over Diabetes Mellitus?

Heb je vragen naar het lezen van de bovenstaande informatie? Lees dan hier meer over Diabetes Mellitus, welke vormen er zijn en hoe het ontstaat. Of lees hier meer over wat je zelf kunt doen met voeding en leefstijl. Nog steeds vragen? Stel deze dan gerust hier.