Voeding en diarree

Geplaatst op 14 september 2018

De ontlasting is een onderwerp waar veel mensen raar van zullen kijken, en waar veel om gegrinnikt wordt. Toch is de ontlasting een belangrijk thema. Wat er aan het einde van de rit door het spijsverteringskanaal overblijft zegt veel over de balans in je voeding. De frequentie van hoe vaak je een ‘grote’ boodschap doet, de consistentie en hoeveelheid vertellen je of je te veel of te weinig van bepaalde voedingsstoffen of -middelen binnen krijgt. Bij diarree is het erg vloeibaar, vaak meerdere keren per dag. Als je problemen hebt met de ontlasting is het belangrijk om dit in de gaten te houden en eventueel te delen met je arts of diëtist. Het zijn namelijk signalen dat er iets niet klopt in het lichaam of de voeding.

Allereerst de betekenis van normale ontlasting

Normale ontlasting is vrij zacht en soepel. Het kost geen moeite om deze ontlasting kwijt te raken. Ontlasting bestaat uit onverteerde voedselresten, darmbacteriën en water. Ontlasting is meestal licht tot donkerbruin van kleur. Door voeding kan ontlasting een andere kleur krijgen. Zo wordt de ontlasting rood door het eten van bietjes of groen na het eten van spinazie. Ontlasting die veel water bevat, is dun of brijachtig. Als ontlasting te weinig water bevat is deze droog en hard. Veel mensen hebben elke dag ontlasting. Sommigen zelfs een paar keer per dag. Maar ontlasting komt soms ook maar drie keer per week. Dit is allemaal normaal.

Op de stoelgangkaart kun je zien welke varianten er zijn. De typen 3 en 4 (vooral 4) zijn het meest ideaal. De typen 1 en 2 vallen onder de categorie verstopping en de type 5, 6 en 7 vallen onder de categorie diarree.

Wat is diarree?

Diarree is een waterdunne ontlasting. Mensen die last hebben van diarree hebben vaak meerdere keren per dag last van waterdunne ontlasting. Als de ontlasting alleen wat minder vast is dan normaal, is dat niet direct diarree. Diarree wordt soms ook wel buikloop genoemd.

Klachten bij diarree

De meest voorkomende klacht van diarree is waterdunne ontlasting, enkele tot vele malen per dag. Daarnaast komt de aandrang om naar het toilet te gaan meestal plotseling. Ook het ‘ophouden’ van de ontlasting lukt meestal niet of moeizaam. De ontlasting heeft bij diarree vaak een andere kleur en geur. Andere klachten (kunnen) zijn: hevige buikkrampen, koorts, misselijkheid, braken en een algeheel gevoel van ziek zijn.

Oorzaken van diarree

– Een plotselinge maagdarminfectie (gastro-enteritis)
– Voedselintolerantie
– Ziekten van het maag-darmkanaal
– Het Prikkelbare Darm Syndroom
– Overloopdiarree of paradoxale diarree
– Voeding
– Medicijnen (antibiotica, sommige pijnstillers en maagzuurremmers)
– Stress
– Versnelde stofwisseling

Hoe je acute diarree kunt voorkomen

Je kunt een aantal maatregelen nemen waardoor de kans op acute diarree vermindert. Let hierbij vooral op de hygiëne en voeding. Onderstaande tips en adviezen helpen hierbij.

Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne. Diarree is meestal zeer besmettelijk. Was altijd je handen nadat je naar het toilet bent geweest en voordat je gaat eten.
Zorg voor hygiëne bij het bereiden van maaltijden. Was je handen en het kookgerei regelmatig, vooral na het aanraken van rauw vlees. Gebruik verschillende snijplanken voor vlees en groenten. Een snijplank kun je na gebruik het beste schoonborstelen met een beetje schuurmiddel.
Bewaar je eten koel, het liefst in de koelkast.
Let op de uiterste houdbaarheidsdatum. Gooi voedingsmiddelen weg waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken. Let op dit is de TGT datum (niet de THT datum).
Verhit het eten altijd goed. Bak of grill varkensvlees en kip door en door, zodat het goed gaar wordt. Let erop dat vlees van de barbecue, vooral kip, vanbinnen gaar is.

Reizigersdiarree

Een bijzondere vorm van diarree is reizigersdiarree. Met reizigersdiarree wordt diarree bedoeld die in het buitenland ontstaat, door verminderde hygiënische omstandigheden. De volgende adviezen (afhankelijk van het land) zijn belangrijk als je reizigersdiarree wilt voorkomen:

Informeer of het water uit de kraan drinkbaar is. In veel nietwesterse landen is het niet verstandig water uit te kraan te drinken of te gebruiken bij het bereiden van voedsel en het tanden poetsen. Gebruik dan alleen water uit (verzegelde) flessen of doorgekookt water.
Drink geen dranken met ijsblokjes en eet alleen voorverpakte ijsjes.
Eet geen ongeschild fruit, rauwkost en salades.
Wees voorzichtig met eten dat op straat (marktkraampjes) verkrijgbaar is.
Bewaar etenswaren koel en zorg dat er geen ongedierte bij kan.
Let erop dat met name vlees en vis goed verhit is voordat je het eet.
Wees met name in tropische landen voorzichtig met zwemmen in zoet en stilstaand water.
Informeer bij de plaatselijke GGD of er speciale voorzorgsmaatregelen nodig zijn voor uw vakantie. In sommige vakantielanden (bijvoorbeeld Egypte, Turkije, Thailand) worden vaccinaties aanbevolen of zijn ze zelfs verplicht.

Wat je zelf kunt doen

Onderstaande tips en adviezen zijn belangrijk bij diarree:

Drink minstens 2 tot 3 liter vocht per dag. Kies daarbij vooral voor water, koffie en thee, maar ook voor suiker en zout bevattende dranken om uitdroging te voorkomen. Vooral bij kinderen en oudere mensen is er bij aanhoudende diarree kans op uitdroging. Ook wanneer je last hebt van braken en koorts verlies je extra veel vocht. Het vocht dat je verliest, moet weer aangevuld worden. Drink daarom veel, ook als je denkt dat iedere slok water er onmiddellijk weer uit komt. Bij drogist en apotheek is ORS (Oral Rehydration Solution) verkrijgbaar. Dat is een poeder dat je oplost in water. Hiermee vul je niet alleen vocht aan, maar ook zouten en suikers.
Bij acute diarree is het niet verstandig om diarreeremmers te gebruiken zoals loperamide (Imodium®). De veroorzaker van acute diarree zoals een bacterie of een parasiet, moet juist via de ontlasting de darm verlaten. Als je een diarreeremmer gebruikt kan de bacterie of parasiet zich in het darm slijmvlies gaan nestelen. Bij gebruik van diarreeremmers kun je het beste eerst met je arts overleggen.
Probeer ‘normaal en gezond’ te blijven eten. Het advies om bij diarree alleen beschuit met slappe thee te gebruiken is niet meer echt van toepassing. Eet gewoon hetgeen wat mogelijk is. Bruinbrood of volkorenbrood is daarbij wel beter dan wit brood, omdat het veel meer vezels bevat. Deze vezels werken als een soort spons en dikken de ontlasting in.
Zorg voor een goede hygiëne, met name na toiletbezoek en in de keuken.

Heb je na het lezen van bovenstaande informatie vragen over voeding bij diarree? Of wil je meer informatie over begeleiding door de online diëtist? Bekijk hier de mogelijkheden of neem hier contact op en stel je vragen. De online diëtist van About Health helpt je graag verder!

Gebruikte en interessante bronnen

Publicaties van de MDL-stichting