Hoe duurzaam leef jij?

Geplaatst op 4 oktober 2017

Duurzaamheid verdient meer aandacht!

Duurzaam eten en leven krijgt steeds meer aandacht. Onze voeding en manier van leven heeft een enorme impact op onze aarde. De productie en consumptie van onze voedingsmiddelen en de afvalstoffen die eraan overblijven zijn enorm belastend. De onderstaande cijfers laten zien dat we momenteel al tekorten hebben, en dit zal enkel meer worden als we zo doorgaan. Denk aan de mogelijke gevolgen voor de generaties na jou die door jouw manier van leven een tekort hebben aan voedsel of water. Daar kun jij zelf verandering in brengen. Alleen lijk je misschien geen groot verschil te maken, maar hoe meer mensen ‘alleen’ het verschil maken, hoe groter het verschil! Doe jij ook mee?

De Food and Agricultural Organization heeft de volgende definitie voor duurzame voeding opgesteld: “Duurzame voedselpatronen zijn voedselpatronen met een lage milieubelasting, die bijdragen aan voedselveiligheid en gezondheid voor de huidige en toekomstige generaties. Het voorzien in de behoeften van de wereldbevolking betekent dat er voldoende, gevarieerd, gezond en veilig voedsel beschikbaar is en dat dit eerlijk verdeeld is.”

De feiten op tafel:

70% van de wereldhandel gaat naar 20% van de wereldbevolking.
854 miljoen mensen zijn chronisch ondervoed. 1,2 miljard mensen hebben last van overgewicht en 400 miljoen mensen lijden aan obesitas.
70% van het zoete water in de wereld wordt gebruikt voor landbouw. 22% voor de industrie en 8% voor huishoudelijk gebruik.
65% van alle energie wordt verbruikt door 20% van de wereldbevolking.
De minimale waterbehoefte per persoon per dag is 20 liter. 1,1 miljard mensen moeten het doen met 5 liter per dag.
2,6 miljard mensen hebben geen goede sanitaire voorzieningen.
50% van alle vermogen is in bezit van 2% van de wereldbevolking. En 50% van de wereldbevolking moet het doen met 1% van het vermogen in de wereld.
75% van het wereldinkomen gaat naar 20% van de wereldbevolking.

Hoe kun je dan duurzamer eten en leven?

Het is wel duidelijk dat we iets moeten veranderen. Maar hoe kun je duurzamer leven en daarmee een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van duurzaamheid op de aarde? Het Voedingscentrum heeft hiervoor een paar punten genoemd waarmee jij duurzamer kunt eten en leven. Kijk welke aanpassingen bij jou passen en waarmee jij het verschil kunt en wilt maken.

Eet niet te veel en verminder je energie-inname bij een te hoog lichaamsgewicht.
Neem minder zoete dranken, snoep, koek en snacks. Je lichaam heeft deze producten niet nodig, maar het maken ervan is ecologisch belastend doordat er veel bewerking in een fabriek nodig is. Je kunt het beste kiezen voor onbewerkte of weinig bewerkte producten, zoals groente, fruit, peulvruchten en volkoren graanproducten waar veel voedingstoffen in zitten en niet veel calorieën.
Verspil geen voedsel. Verminderen van voedselverspilling levert een grote bijdrage aan het duurzaam maken van je huishouden.

Ga voor plantaardig!

Eet minder dierlijke en meer plantaardige producten. Dat zorgt voor minder broeikasgassen en landgebruik. Vlees en zuivel zijn verantwoordelijk voor meer dan de helft van het broeikaseffect van de Nederlandse landbouw. Vooral rundvlees en in iets mindere mate kaas scoren hoog. Wat veel effect heeft op de broeikasgasemissie is minder vlees eten en dit vervangen door peulvruchten, noten en vis. Een verschuiving van rundvlees naar kip heeft ook duidelijk duurzaamheidseffect. Bij keuze voor kip en ei spelen dierenwelzijn-aspecten een rol.
Neem peulvruchten, ongezouten noten en vis in plaats van (rood en bewerkt) vlees. Klimaatbelasting en energiegebruik van noten zijn gunstiger dan van vlees en vergelijkbaar met ei en iets minder gunstig dan peulvruchten. Pinda’s zijn het gunstigst, gevolgd door Europese soorten zoals kastanje, walnoot, hazelnoot en pistachenoot.
Kies 1 keer per week vis, bij voorkeur vette vis. Kies daarbij de duurzame vissoorten. Duurzame vissoorten zijn te herkennen aan het MSC-keurmerk voor wilde of ASC-keurmerk voor kweekvis. De VISwijzer geeft aanvullende informatie. Haring, makreel en zalm zijn bijvoorbeeld een prima keuze.
Vanuit duurzaamheidsperspectief is het raadzaam niet meer zuivel te gebruiken dan je nodig hebt. Daarbij gaat de voorkeur uit naar vloeibare zuivel, zoals melk of yoghurt in plaats van kaas, dat een hoge milieubelasting heeft. Sojadrink heeft een lagere milieu-impact dan melk, maar kan niet zomaar melk vervangen. Sojadrink is meestal van verantwoorde soja gemaakt, zodat het niet ten koste gaat van het regenwoud.

Water, water en nog meer water…

Drink vooral kraanwater en (groene/zwarte) thee, in plaats van suikerhoudende dranken en alcohol. Vanuit duurzaamheid is het beste om kraanwater te drinken. Een tweede optie is thee of koffie. Warme dranken hebben met name door het koken van water een impact op energiegebruik. Voor thee is dat lager voor koffie. Alcoholische en suikerhoudende dranken zoals frisdrank en vruchtensappen hebben een hoge milieubelasting. Kies bij koffie en thee vanwege de arbeidsomstandigheden voor Fairtrade-Max Havelaar, Rainforest Alliance of Utz Certified-keurmerk.
Gebruik van dagelijks ruime hoeveelheden aardappelen, groente, fruit en graanproducten geven een lage klimaatbelasting, watergebruik en landgebruik. Geef de voorkeur aan milieuvriendelijke varianten volgens de groente- en fruitkalender. Goede groentekeus het hele jaar rond: bleekselderij, bloemkool, broccoli, ijsbergsla, koolrabi, prei, raapjes, radijs, rode biet, rode kool, spitskool, spruiten, tomaat, ui, wortelen, witlof, witte kool. En voor fruit: ananas, appel, banaan, druif, granaatappel, grapefruit, mandarijn, meloen, nectarine, peer, pruim, sinaasappel. Een duurzame teeltwijze is herkenbaar aan Milieukeur of biologisch keurmerk. De voedingswaarde van conserven (diepvries, glas, blik) is bijna hetzelfde als van verse groente. Buiten het seizoen kost het minder energie om voor conserven te kiezen dan voor kasgroenten en ingevlogen groenten.
De manier waarop je eten bereidt, kan helpen om zuinig met energie om te gaan.

Kom erachter wat jouw voedselafdruk is of hoe groot de impact is van jouw maaltijden op het klimaat met de klimaatweegschaal. Bekijk ook eens deze boodschappenhulp dierenwelzijn en besef wat voor leven de dieren hebben gehad die uiteindelijk op jouw bord liggen.

Gebruikte en interessante bronnen:

Consumentenbond; Duurzaam eten, Consumentenbond; Duurzaam consumeren, Voedingscentrum; Duurzaam eten,
Human Development Report van de VN, Food and Agriculture Organization of the United Nations, RIVM; Veilig, gezond en duurzaam eten in Nederland: kansen voor integraal beleid