De last van een voedselallergie

Voedselallergie, wat is dat?

Bij een allergie reageert het lichaam heftig op een bepaald stof. Dit doet het immuunsysteem, omdat het denkt dat de stof gevaarlijk is voor het lichaam. Hoewel deze stoffen zoals bijvoorbeeld pollen of pinda helemaal niet gevaarlijk zijn, kunnen ze wel een gevaarlijke situatie veroorzaken bij iemand met een allergie. Een pinda allergie kan bijvoorbeeld zelfs levensbedreigend zijn. Hierbij kunnen de klachten verschillen van een lichte huidirritatie tot ernstige astmatische klachten en iemand kan zelfs in shock raken. Allergieën kunnen zich via allerlei manieren uiten. Veel voorkomende klachten zijn voornamelijk last van de ogen, luchtwegen en huid. Dit is echter verschillend per persoon en per allergie. Bij voedselallergieën gaat het om een eiwit in een voedingsmiddel waar het lichaam op reageert. Dit eiwit wordt een allergeen genoemd. Als het afweersysteem dit allergeen herkent, geeft het ontstekingsstoffen af zoals histamine. Dit heet een allergische reactie. De klachten die deze afgegeven stoffen veroorzaken zijn ook afhankelijk van waar de reactie in het lichaam plaats vindt.

Voedselallergie bij een zuigeling

Bij zuigelingen komen voedselallergieën vaker voor. Dit heeft te maken met het nog niet volledig ontwikkelde afweersysteem en darmstelsel. Hierbij is er een grotere kans dat eiwitten niet volledig worden afgebroken. Deze niet volledig afgebroken eiwitdeeltjes komen vervolgens in het bloed, waarop het afweersysteem dan reageert. Er is echter wel een grote kans dat deze allergie bij zuigelingen op latere leeftijd zichzelf verhelpt.

 

Oorzaken

Om een allergie te ontwikkelen zijn twee factoren nodig. De eerste is erfelijkheid. Allergieën zijn grotendeels erfelijk bepaald. Als een ouder een allergie heeft, is de kans een stuk groter dat het kind deze allergie ook ontwikkeld. Als beide ouders een allergie hebben, is de kans meer dan 80% dat het kind deze allergie ook ontwikkeld. Echter is alleen erfelijkheid niet genoeg. Er is ook contact nodig tussen het allergeen en de persoon. Dit wordt ook wel de blootstelling genoemd. Bij het eerste contact tussen de persoon en de allergeen treedt sensibilisatie op. Dit moment bepaald hoe gevoelig iemand is voor de allergie. Vanaf dat moment is ook bepaald hoe heftig iemands allergische reactie kan zijn. Uiteraard heeft de hoeveelheid van het allergeen die een persoon binnen krijgt ook invloed op hoe heftig deze reactie zal zijn.

 

Diagnose

Voedselallergieën zijn soms moeilijk vast te stellen. Dit heeft te maken met dat veel klachten die door allergenen veroorzaakt kunnen worden, op die van andere ziektebeelden lijken. In sommige gevallen kan de huisarts zelf onderzoek doen. Vaak wordt zo’n allergologisch onderzoek echter uitgevoerd door een specialist in het ziekenhuis. Een specialist in het ziekenhuis kan namelijk veel meer verschillende onderzoeken doen. Voor het vaststellen van een allergie is dat vaak ook nodig. Zo is er een bloedonderzoek genaamd immunocap. Hierbij wordt gekeken naar gevormde antistoffen in het bloed. Daarnaast is er de huidpriktest. Hierbij wordt een druppel van een mogelijk allergeen op de huid gelegd en hier wordt vervolgens doorheen geprikt. Na een kwartier wordt gekeken naar de reactie die de huid heeft afgegeven.

Testen voedselallergie

Tot slot is er nog de eliminatie-provocatie methode, welke wordt gebruikt om voedingsmiddelen te testen. Dit is de meest betrouwbare, maar ook lastigste methode om uit te voeren. Hierbij worden vier tot zes weken lang het betreffende allergeen uit de voeding weggelaten. Als de klachten vervolgens verdwijnen, wordt het allergeen weer opnieuw toegediend. Als dan de klachten terugkeren is er zekerheid over welk allergeen de klachten veroorzaakt. 

 

Behandeling

De meest voorkomende behandeling is voor de hand liggend. Een dieet waarin het allergeen niet voorkomt. Echter is er altijd nog de geringe kans op het allergeen binnen krijgen via sporen van het bepaalde allergeen. Dit komt vaak voor bij in de fabriek bewerkte producten. Een product dat in dezelfde fabriek verwerkt wordt hoeft niet het betreffende allergeen te bevatten. Echter is het voor een bedrijf wel verplicht om dit op de verpakking te vermelden in verband met kruisbesmetting (wordt vermeld als ‘kan sporen bevatten van…’).

Medicijnen

Verder kan het lastig zijn om een dieet vol te houden. Vooral als het om een allergeen gaat dat vaak voorkomt in basisvoedingsmiddelen. Een andere optie is medicatie, zoals antihistaminica. Dit medicijn vermindert de klachten die veroorzaakt worden door histamine die vrijkomt bij een allergische reactie. Daarnaast is er natriumcromoglicaat. Bij dit medicijn gaat het meer om het voorkomen van een allergische reactie op verborgen allergenen. Het is handig om dit te gebruiken bij een avondje uit eten gaan. Het restaurant kan altijd geraadpleegd worden over de allergenen die zich in de voeding bevinden. Echter kan via hetzelfde verhaal als bij de sporen in een fabriek, ook sporen uitwisselen in de keuken van een restaurant.

Adrenalinepen en immunotherapie

Tot slot is er nog de adrenalinepen. Deze is specifiek voor mensen die zo’n heftige allergische reactie kunnen krijgen, dat ze in anafylactische shock raken. Deze reactie kan levensbedreigend zijn en een adrenalinepen kan hierbij het leven redden. Dit zijn echter allemaal oplossingen die het probleem niet bij de oorzaak aanpakken. Een behandeling die dit wel doet is immunotherapie. Zoals de naam al zegt, gaat het hierbij om het immuunsysteem tolerant maken voor het allergeen. Bij deze behandeling wordt een minuscule hoeveelheid allergeen toegediend met als doel de allergische reactie uit te lokken. Door dit meerdere keren te doen en de toegediende hoeveelheid steeds iets te verhogen, raakt het lichaam langzaam gewend aan het allergeen. Deze behandeling is echter voornamelijk bedoeld voor niet-voedselgerelateerde allergieën. 

 

Voedselintolerantie

Veel mensen halen voedselallergie en -intolerantie door elkaar of denken dat het hetzelfde inhoudt. Het gaat echter om totaal verschillende oorzaken met bijkomende klachten. Bij een voedselintolerantie gaat het om een voedingsstof die moeilijker te verdragen of verteren is voor het lichaam. Bij een allergie reageert het lichaam zelf heftig op de stof, bij een intolerantie niet. Een intolerantie kan veroorzaakt worden door verschillende factoren. Het kan zijn dat iemand niet genoeg van een bepaald enzym aanmaakt. Dit is het geval bij een lactose intolerantie. Het lichaam maakt niet genoeg van het enzym lactase aan. Hierdoor kan de lactose niet goed verteerd worden. Een ander voorbeeld is een farmacologische reactie. Dit is wanneer een stof een werking heeft op het lichaam, maar het lichaam hier heftiger op reageerd dan normaal. Denk hierbij aan cafeïne in koffie. Sommige mensen krijgen hier na inname hartkloppingen van. Dit wordt dan een farmacologische reactie genoemd.

 

Belangrijkste voedselallergieën

Er zijn grote hoeveelheid allergieën op de wereld aanwezig. Het is echter niet realistisch om elke kleine allergie op elke verpakking te vermelden. Om deze reden is er een wetgeving ontwikkeld voor horeca en productontwikkelaars in de voeding. Zo zijn er veertien hoofd-allergieën opgesteld. Het gaat hierbij om allergieën die het meest voorkomen en/of de heftigste reacties veroorzaken.

Deze lijst is als volgt:
– Gluten bevattende granen
– Schaaldieren
– Eieren
– Vis
– Pinda
– Soja
– Melk
– Noten
– Selderij
– Mosterd
– Sesamzaad
– Zwaveldioxines en sulfiet 
– Lupine
– Weekdieren

 

Wetgeving en etikettering

Het is voor alle bedrijven verplicht om op de verpakking te vermelden wanneer één van de allergenen in het product zit. Daarnaast moet het ook vermeld worden als er mogelijke sporen van deze allergenen in het product kunnen zitten. Bij de horeca is het minder streng geregeld, maar nog steeds verplicht. Op een menukaart in de horeca is niet verplicht alle allergenen te benoemen. Het is echter wel verplicht om strikt te weten welke allergenen zich in een restaurant bevinden. Het gaat hierbij om allergenen die in een gerecht verwerkt zitten, maar ook welke sporen vanuit de keuken of andere gerechten mee kunnen komen. Het restaurant is ook altijd verplicht om correcte informatie te verschaffen bij vraag naar allergenen. 

 

Voedingsadviezen bij ondergewicht

Heb je na het lezen van bovenstaande informatie vragen over voedselallergieën? Zijn er dingen niet duidelijk geworden? Of wil je meer informatie over begeleiding door de online diëtist? Neem dan hier contact op en stel je vragen. De online diëtist van About Health helpt je graag verder!

 

Gebruikte en interessante bronnen:

Thuisarts voedselallergie, Alles over allergie, Stichting voedselallergie